Ένας χρόνος χωρίς την Ειρήνη Παππά – Η σπουδαία καριέρα και ο μεγάλος έρωτας

Σε ηλικία 96 ετών έφυγε από τη ζωή πριν από ακριβώς έναν χρόνο η Ειρήνη Παππά, βυθίζοντας στην απόλυτη θλίψη τον καλλιτεχνικό κόσμο.Μόλις λίγες μέρες μετά τα 96α γενέθλιά της έφυγε για το μεγάλο ταξίδι, αφήνοντας μεγάλο κενό στον κόσμο της υποκριτικής.

 

• H Ειρήνη Παππά γεννήθηκε στο Χιλιομόδι Κορινθίας ως Ειρήνη Λελέκου και μάλιστα προερχόταν από οικογένεια δασκάλων, όπως ο παππούς της, οι γονείς της και η θεία της που την επηρέασαν στη μόρφωσή της.Ο πατέρας της Σταύρος Λελέκος ήταν καθηγητής κλασικού δράματος, υπήρξε διευθυντής στο σχολείο του Σοφικού Κορινθίας και την έμαθε να διαβάζει αρχαίους Έλληνες ενώ η μητέρα της Ελένη Λελέκου, από το γένος Πρεβεζάνου, ήταν δασκάλα, από την οποία είχε ακούσει πολλά παραμύθια και ιστορίες. Είχαν τέσσερα κορίτσια, την Ευαγγελία Λελέκου-Μανθοπούλου (1925-), ιατρός ακτινολόγος, πρώην διευθύντρια του νοσοκομείου Άγιος Σάββας και τη λογοτέχνιδα και ποιήτρια Δέσποινα Λελέκου-Τατάκη (1926- 2009). Ο προπάππος της Σταύρος Λελέκος, γύρω στα τέλη του 19ου αιώνα, έγραψε το πρώτο συντακτικό της ελληνικής γλώσσας (1881), όπως και άλλα βιβλία για την δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι γονείς της είχαν αντιρρήσεις όταν στην εφηβεία της τους είπε ότι ήθελε να γίνει ηθοποιός.

Αυτό όμως δεν έδειξε να επηρεάζει καθόλου την Ειρήνη Παππά η οποία είχε πάθος με την υποκριτική. Στο θέατρο πρωτοεμφανίστηκε το 1948, στην επιθεώρηση των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου «Άνθρωποι… Άνθρωποι», στη Λυρική Σκηνή, με τους σημαντικότερους ηθοποιούς της εποχής. Στην αυτοβιογραφία του ο Αλέκος Σακελλάριος, είχε αποκαλύψει ότι την πρωτοείδε στο Σύνταγμα. Λόγω της εμφάνισής της, του ντυσίματος και του περπατήματός της, όπως είχε αναφέρει, του έμοιαζε σαν «ζωντανή Καρυάτιδα».Την παρουσίασε λοιπόν στον Φίνο και έπαιξε στην πρώτη της ταινία το 1948, που ήταν οι Χαμένοι άγγελοι του Νίκου Τσιφόρου.

• Το 1951 έγινε γνωστή διεθνώς με την κοινωνική δραματική ταινία Νεκρή Πολιτεία της Φίνος Φιλμ, στον Μυστρά, που προβλήθηκε, αντιπροσωπεύοντας την Ελλάδα, στο Φεστιβάλ των Καννών, του σκηνοθέτη Φρίξου Ηλιάδη και συμπρωταγωνιστή τον Γιώργο Φούντα (ο οποίος εμφανίζεται για πρώτη φορά στον κινηματογράφο) και διαδραματίζεται στον Μυστρά.Τρεις από τις ταινίες στις οποίες η Ειρήνη Παππά πρωταγωνίστησε προτάθηκαν για Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας, με την γαλλόφωνη Ζ του Κώστα Γαβρά να το κατακτά, ενώ υποψήφιες υπήρξαν επίσης και δύο ελληνικές ταινίες, μεταφορές στην μεγάλη οθόνη αρχαίων τραγωδιών, η Ηλέκτρα και η Ιφιγένεια.Η Ειρήνη Παππά συμμετείχε σε πολλές χολιγουντιανές παραγωγές, ενώ πρωταγωνίστησε και στο θέατρο Μπρόντγουεϊ το 1967.

Το 1947 παντρεύτηκε τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Άλκη Παππά (1922-2018), με τον οποίο χώρισαν το 1951, αλλά διατήρησε μέχρι και σήμερα το επίθετό του. Η ίδια προτιμούσε να γράφει το επίθετο με ένα «π», δηλαδή «Παπά» (όπως στα αγγλικά «Irene Papas»). Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες ο γάμος τους διήρκεσε από το 1943 έως το 1947.Η ίδια είχε αποκαλύψει το 2004 στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera, μετά τον θάνατο του Μάρλον Μπράντο, ότι υπήρξε μεταξύ τους μια μακρά και «μυστική αγάπη». Η ίδια είχε πει ότι είχαν συναντηθεί το 1954 στη Ρώμη. Όπως είπε τον εκτιμούσε πολύ, ήταν το «μεγάλο πάθος της ζωής της» και συναντήθηκαν για τελευταία φορά το 1999 στην Αθήνα.

• «Αγαπηθήκαμε παράφορα. Εγώ δεν αγάπησα ποτέ έναν άνδρα, όπως αγάπησα τον Μάρλον, ήταν το μεγάλο πάθος της ζωής μου, ο άνδρας που αγάπησα και εκτιμούσα περισσότερο στη ζωή μου. Δύο πράγματα που δύσκολα συμπίπτουν» είχε παραδεχτεί η Ειρήνη Παππά σε παλιότερη συνέντευξή της…Άλλος όμως υπήρξε ανεκπλήρωτος έρωτας για την Ειρήνη Παππά και αυτός ήταν με τον Κολομβιανό Νομπελίστα συγγραφέα Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες.Οι δυο τους γνωρίστηκαν όταν θα γυριζόταν η ταινία «Ερέντιρα», η οποία ήταν βασισμένη στο βιβλίο του και σ’ αυτή πρωταγωνιστούσε η Ειρήνη Παππά. Ο συγγραφέας εντυπωσιάστηκε όταν έμαθε ότι η Ελληνίδα ηθοποιός θα αναλάμβανε τον ρόλο της κακιάς, αφού η παρουσία της και ο χαρακτήρας της δεν του ταίριαζαν σε αυτό τον ρόλο. Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες δεν έκρυψε ποτέ τον ενθουσιασμό του για την Ελληνίδα ηθοποιό και εκείνη έδειχνε να κολακεύεται από τα ωραία του λόγια, αλλά το φλερτ έμεινε εκεί, αφού η ηθοποιός ήταν αλλού συναισθηματικά εκείνη την περίοδο.