Ζάκυνθος ΤΩΡΑ – Κάτω από τη μύτη της πολιτείας έχτιζαν εντός του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου

Από τις 30 Νοεμβρίου του 2024, ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής που υπάγεται στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και εποπτεύει τις προστατευόμενες περιοχές της χώρας είχε ανακαλέσει την οικοδομική άδεια στο Μαραθωνήσι Ζακύνθου για τα έργα αποκατάστασης του «ιστορικού συμπλέγματος ιδιωτικού ιερού ναού, πύργου και αγροικίας» της εταιρείας ΖΑΝΤΕ Μarathonisi που βρίσκεται στον κόλπο του Λαγανά.

Ανάκληση άδειας

• O λόγος που ο ΟΦΥΠΕΚΑ προχώρησε στην ανάκληση της άδειας, που χορηγήθηκε από την Υπηρεσία Δόμησης Ζακύνθου πριν τρία χρόνια και ζήτησε την άμεση παύση εργασιών, οφείλεται στην ανακολουθία που υπήρχε μεταξύ της οικοδομικής άδειας και των απαγορευτικών διατάξεων που διέπουν το Εθνικό Πάρκο Ζακύνθου.

Είχε προηγηθεί στις 13 Νοεμβρίου, ενημέρωση του ΟΦΥΠΕΚΑ από την εταιρεία για την επικείμενη έναρξη εργασιών, (κατ’ εφαρμογή της υπ’ αριθμ. πρωτ. 350496/21.01.2022 Οικοδομικής Άδειας) και στις 15 του ίδιου μήνα, η διαπίστωση για τον ελλιπή φάκελο της άδειας λόγω απουσίας απαραίτητων γνωμοδοτήσεων (μελέτη φωτισμού, γνωμοδοτήσεις για απαραίτητα έργα και δέουσα εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων). Κατόπιν αυτών, ο Οργανισμός ζήτησε την ανάκληση της οικοδομικής άδειας.

• Λόγω μάλιστα της μεταφοράς κατασκευαστικών υλικών και μηχανημάτων βαρέου τύπου στη νησίδα για τις οικοδομικές εργασίες στάλθηκε εκ νέου επιστολή του ΟΦΥΠΕΚΑ για άμεση παύση εργασιών, ενημερώνοντας ταυτόχρονα όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Για την υπόθεση έχουν επιληφθεί και οι αστυνομικές αρχές της Ζακύνθου. Στις 10 Φεβρουαρίου του 2025, εστάλει έγγραφο από το αστυνομικό τμήμα του νησιού προς την ΥΔΟΜ (με κοινοποίηση σε άλλους 8 φορείς) για την έναρξη των οικοδομικών εργασιών, με το οποίο λόγω της ιδιαιτερότητας της περιοχής (εντός ζώνης θαλάσσιου πάρκου περιοχής Natura) ζητά να ελεγχθεί η νομιμότητα της άδειας. Οι φορείς στους οποίους κοινοποιείται το έγγραφο είναι η Εισαγγελία Πρωτοδικών Ζακύνθου, το ΥΠΕΝ, η Γενική Διεύθυνση Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών, η διεύθυνση Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας του υπουργείου, το υπουργείο Πολιτισμού, ο ΟΦΥΠΕΚΑ, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ζακύνθου, η Διεύθυνση Αστυνομίας του νησιού και το λιμεναρχείο.

• Έως σήμερα, όμως, η άδεια οικοδόμησης δεν ανακλήθηκε ούτε πραγματοποιήθηκε η παύση εργασιών στο χώρο του Μαραθωνησίου. Στο πλαίσιο αυτό ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης -κατά το πρότυπο του Σαρακήνικου της Μήλου- έδωσε χθες εντολή να διαβιβαστεί άμεσα η υπόθεση στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας για να διαπιστωθεί αν η αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης Ζακύνθου έχει τηρήσει όλες τις προβλεπόμενες από τον νόμο διαδικασίες.

Οι καταγγελίες

• Tις οικοδομικές εργασίες στην προστατευόμενη νησίδα όπου γεννούν χελώνες καρέτα καρέτα, έχουν καταγγείλει οι περιβαλλοντικές οργανώσεις MEDASSET-Mediterranean Association to Save the Sea Turtles ΑΡΧΕΛΩΝ και η WWF Greece. Όπως αναφέρουν, οι εργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη και περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την κατάπλευση οχηματαγωγού σκάφους, την εκφόρτωση μπουλντόζας και οικοδομικών υλικών και την κατασκευή εξέδρας στην προστατευόμενη παραλία.

Οι οργανώσεις καταγγέλλουν πως η άδεια που εξέδωσε το 2022 η Υπηρεσία Δόμησης Ζακύνθου «αγνοεί παντελώς την πρόνοια του προεδρικού διατάγματος προστασίας του ΕΘΠΖ, το οποίο απαγορεύει την ανέγερση κτισμάτων στη συγκεκριμένη ζώνη, ενώ κατά την έκδοσή της, δεν προκύπτει ότι ζητήθηκε επισήμως γνωμοδότηση από τον ΟΦΥΠΕΚΑ».

Η οικολογική σημασία της νησίδας

• Η νησίδα του Μαραθωνησίου βρίσκεται εντός του κόλπου Λαγανά και εντός του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου που διέπεται από το ΠΔ 906/Δ΄/1999 που είναι ακόμη και σήμερα σε ισχύ.

Η περιοχή σύμφωνα με το ΥΠΕΝ είναι χαρακτηρισμένη ως περιοχή προστασίας της φύσης (Α2) και ο στόχος διαχείρισης είναι η διασφάλιση της ιδιαίτερα σημαντικής πυκνότητας φωλεοποίησης της Θαλάσσιας χελώνας Caretta Caretta και των Θινών στο Μαραθωνήσι, η διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος των δύο νησίδων ως φυσικού ενδιαιτήματος χαρακτηριστικής μεσογειακής βλάστησης, ενδημικής λωρίδας, απειλουμένων ειδών ορνιθοπανίδας, καθώς και ως καταφυγίου της μεσογειακής φώκιας.

• Αυτοψία και πρόστιμα

Στην περιοχή έγινε αυτοψία από την Υπηρεσία Δόμησης Ζακύνθου στις 12 Φεβρουαρίου, κατά την οποία διαπιστώθηκαν παραβάσεις για κατασκευές προγενέστερες από αυτές που προβλέπονται στην χορηγουμένη οικοδομική άδεια και για τις οποίες επιβλήθηκαν πρόστιμα. Ωστόσο, μεταξύ των διαπιστώσεων της συγκεκριμένης αυτοψίας, προκύπτει ότι: α) Η κατάσταση των ερειπίων ( αγροικίας και πύργου) και η έκταση τους δεν επαρκούν για να δικαιολογήσουν την έννοια της «αποκατάστασης» καθώς στα περισσότερα σημεία τα αρχικά κτίσματα δεν διατηρούνται σε τέτοιο βαθμό που να καθιστούν εφικτή την αποκατάσταση, άλλα περισσότερο προσομοιάζει με ανακατασκευή ή νέα κατασκευή και β) Η έκταση των εργασιών φαίνεται να υπερβαίνει την εγκεκριμένη άδεια, γεγονός που απαιτεί την επανεξέταση της άδειας.

• Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είχαν ενημερώσει με επιστολή τους την ΥΔΟΜ Ζακύνθου, λέγοντας ότι οι εργασίες «απειλούν με σοβαρότατη και άμεση υποβάθμιση την παραλία ωοτοκίας, μέσω της συμπίεσης της άμμου από τα βαριά μηχανήματα, αλλοίωση της γεωμορφολογικής σύνθεσης της παραλίας λόγω αναμενόμενης διάβρωσης από τις εκχερσώσεις, καταστροφή των αμμοθινών, και εν τέλει σοβαρή όχληση της ίδιας της διαδικασίας ωοτοκίας, η περίοδος της οποίας ξεκινάει την 1η Μαΐου». Μόνο που οι πιέσεις που ασκήθηκαν δεν έπιασαν τόπο με αποτέλεσμα η επιχείρηση να μην έχει σταματήσει το έργο της παρότι βρισκόταν στα ραντάρ τόσο του ΥΠΕΝ όσο και του υπουργείου Προστασίας του πολίτη.