Η σπουδαία Επανάσταση του 1821, που οδήγησε στην απελευθέρωση της Ελλάδας από τον οθωμανικό ζυγό, συνοδεύεται από ονόματα που γράφτηκαν με χρυσά γράμματα στην ιστορία.
- Όμως, πίσω από τους ύμνους και τις παρελάσεις, υπάρχει και μια σκληρή αλήθεια: πολλοί από αυτούς τους ήρωες, αμέσως μετά τη λήξη του Αγώνα, γνώρισαν την αδιαφορία, την περιθωριοποίηση ή ακόμη και την προδοσία από την ίδια την πολιτεία που βοήθησαν να γεννηθεί.
Όταν η ελευθερία έγινε πραγματικότητα, οι ήρωες ξεχάστηκαν
Συνήθως δεν στεκόμαστε σε αυτό το κομμάτι της Ιστορίας. Δεν είναι εύκολο να αντικρίσεις κατάματα την αχαριστία. Όμως, όπως λένε: «Η Ιστορία διδάσκει». Κι αν θέλουμε να τιμήσουμε ουσιαστικά τους πρωταγωνιστές της, οφείλουμε να θυμόμαστε και το τίμημα που πλήρωσαν – όχι μόνο στον Αγώνα, αλλά και μετά από αυτόν.
Ακολουθεί ένα συγκλονιστικό χρονικό με τις τραγικές μοίρες εμβληματικών μορφών της Επανάστασης, που φωτίζει τη σκοτεινή πλευρά μιας ελεύθερης Ελλάδας, η οποία ξέχασε πολύ γρήγορα εκείνους που την ελευθέρωσαν.
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης φυλακίστηκε δύο φορές
Ο «Γέρος του Μοριά» φυλακίστηκε αρχικά το 1825 από την παράταξη του Μαυροκορδάτου. Αργότερα, το 1833, η αντιβασιλεία του Όθωνα τον καταδίκασε σε θάνατο για «στάση» κατά του βασιλιά – ποινή που μετατράπηκε τελικά σε ισόβια. Κλείστηκε στις φυλακές του Ναυπλίου και αποφυλακίστηκε λίγο μετά με εντολή του ίδιου του Όθωνα. Πέθανε στις 4 Φεβρουαρίου 1843.
Ο Καραϊσκάκης διώχθηκε και δολοφονήθηκε
Το 1824 σύρθηκε σε δίκη από τον Μαυροκορδάτο και καταδικάστηκε σε θάνατο – ποινή που μετατράπηκε λόγω της λαϊκής αντίδρασης σε στρατιωτική καθαίρεση. Επανήλθε στα αξιώματά του, όμως στις 23 Απριλίου 1827 δολοφονήθηκε στο Φάληρο. Πολλοί εικάζουν πως πίσω από τη δολοφονία του βρίσκονταν πολιτικοί του αντίπαλοι.
Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος βρήκε φρικτό θάνατο
Η ισχυρή του προσωπικότητα και οι διαφωνίες του με την πολιτική ηγεσία τον έβαλαν στο στόχαστρο. Κατηγορήθηκε για προδοσία, φυλακίστηκε στην Ακρόπολη και τελικά δολοφονήθηκε βάναυσα. Το πτώμα του ρίχτηκε από τα τείχη και παρουσιάστηκε ως «δραπέτης».
Ο Αθανάσιος Διάκος μαρτύρησε από τους Τούρκους
Συνελήφθη στη Μάχη της Αλαμάνας στις 24 Απριλίου 1821. Αρνήθηκε να προσκυνήσει τους Πασάδες και οι Τουρκαλβανοί τον σούβλισαν ζωντανό επί τέσσερις ώρες. Ένα από τα πιο σπαρακτικά μαρτύρια του Αγώνα.
Οι αδελφοί Υψηλάντη γνώρισαν την αδιαφορία
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης φυλακίστηκε από τους Αυστριακούς μετά τη μάχη του Δραγατσανίου και απελευθερώθηκε το 1827. Πέθανε στη Βιέννη λίγους μήνες μετά, φτωχός και ξεχασμένος. Η τελευταία του επιθυμία: να σταλεί η καρδιά του στην Ελλάδα.
Ο Δημήτριος Υψηλάντης, παρά τις διώξεις, ανέλαβε τελικά την ηγεσία του στρατού στην ελεύθερη Ελλάδα, αλλά πέθανε το 1832 χωρίς περιουσία.
Η Μαντώ Μαυρογένους έμεινε χωρίς τίποτα
Ξόδεψε όλη της την περιουσία στον Αγώνα – περίπου 500.000 γρόσια. Έζησε έναν έντονο αλλά άδοξο έρωτα με τον Δημήτριο Υψηλάντη. Πέθανε στην Πάρο πάμφτωχη, ξεχασμένη, ακόμα και από την ίδια της την οικογένεια.
Η Μπουμπουλίνα δολοφονήθηκε από «πατριώτες»
Η ηρωίδα των Σπετσών έδωσε περιουσία και γιο για την επανάσταση. Όμως έπεσε θύμα δολοφονίας μέσα στο ίδιο της το σπίτι από Σπετσιώτες, εν μέσω εμφυλίου, λόγω προσβολής της «τιμής» μιας οικογένειας. Το κράτος δεν τιμώρησε ποτέ τους ενόχους.
Ο Νικηταράς πέθανε τυφλός και πεινασμένος
Το 1839, κατηγορήθηκε για συνωμοσία και βασανίστηκε τόσο, που έχασε την όρασή του. Πέθανε το 1849, τυφλός, πεινασμένος, άστεγος και ξεχασμένος. Ποτέ δεν δέχτηκε καμία βοήθεια από το κράτος.
Ο Μακρυγιάννης κινδύνεψε με εκτέλεση
Έγραψε τα περίφημα Απομνημονεύματα, αλλά συγκρούστηκε με την εξουσία. Καταδικάστηκε σε θάνατο το 1852 για συνωμοσία κατά του Όθωνα, αφέθηκε ελεύθερος το 1854 και πέθανε το 1864, μέσα στη φτώχεια, στο σπίτι του δίπλα στην Ακρόπολη.
Ο Καποδίστριας πλήρωσε με τη ζωή του
Ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας διέθεσε ολόκληρη την περιουσία του για την ανοικοδόμηση της χώρας, αρνήθηκε μισθό και έζησε λιτά. Δολοφονήθηκε στο Ναύπλιο το 1831 από τους Μαυρομιχαλαίους, γιατί συγκρούστηκε με τα τοπικά συμφέροντα.
Άγνωστοι ήρωες που έπεσαν στην αφάνεια
Ο ηγέτης της εξέγερσης στην Ύδρα, Αντώνης Οικονόμου δολοφονήθηκε το 1821 από Υδραίους, γιατί απείλησε τα συμφέροντα των προκρίτων.
Παναγιώτης Καρατζάς
Ο τσαγκάρης από την Πάτρα, που κήρυξε πρώτος την επανάσταση στην πόλη, δολοφονήθηκε από συνεργάτη των προκρίτων μετά από εντολή ανώτερων.
Το χρέος της μνήμης
Αυτές οι ιστορίες δεν γράφτηκαν για να προκαλέσουν πίκρα, αλλά για να αφυπνίσουν. Οι ήρωες του 1821 δεν αναζητούσαν ανταμοιβές – μα η αχαριστία που βίωσαν δεν μπορεί να αποσιωπηθεί. Είναι ευθύνη όλων μας να θυμόμαστε, να τιμάμε και να διδασκόμαστε.
Δείτε επίσης το ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ της εκπομπής «Η Μηχανή του Χρόνου» με τίτλο Το άδοξο τέλος των ηρώων του 1821.
GIPHY App Key not set. Please check settings