Σχέδιο επανεκκίνησης για το νερό με τρεις εταιρείες σε όλη τη χώρα, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και μια νέα ΑΕ

Μια συνολική στρατηγική μεταρρύθμισης για τον τομέα των υδάτων, που περιλαμβάνει νέα δομή, αξιοποίηση χρηματοδοτήσεων και αύξηση των τιμολογίων, με τη λειτουργία τριών ισχυρών φορέων ύδρευσης και αποχέτευσης σε όλη τη χώρα περιλαμβάνει το σχέδιο της κυβέρνησης στο πλαίσιο της κατάρτισης για την Εθνική Στρατηγική Υδάτων των επόμενων δεκαετιών.

• Με φόντο την ελλειμματική διαχείριση, τις απαρχαιωμένες υποδομές και την κατακερματισμένη αρμοδιότητα (με πάνω από 730 φορείς) αλλά και τα έντονα σημάδια λειψυδρίας, η κυβέρνηση δρομολογεί μια δομική επανεκκίνηση που δεν περνά απαρατήρητη – ούτε από την αγορά, ούτε από τους παραγωγικούς φορείς δίνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στην ΕΥΔΑΠ, την ΕΥΑΘ και μια τρίτη οντότητα που θα έχει τη μορφή ανώνυμης εταιρείας και θα λειτουργεί ως ομπρέλα των 730 υφιστάμενων τοπικών φορέων διαχείρισης υδάτων (ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ κ.α) με στόχο ένα ευέλικτο τρόπο λειτουργίας στα πρότυπα της ΔΕΗ.

Το νερό αποτελεί πόρο ζωτικής σημασίας και ταυτόχρονα έναν από τους πιο κρίσιμους φυσικούς πόρους της χώρας. Με τη γεωργία να απορροφά περίπου το 80% των υδατικών απολήψεων και τον τουρισμό να εντείνει τις εποχικές πιέσεις, ειδικά στα νησιά και τις περιοχές με περιορισμένη διαθεσιμότητα, το υδατικό ισοζύγιο της Ελλάδας χαρακτηρίζεται ήδη ελλειμματικό. Η χώρα μας φιγουράρει στην 19η θέση παγκοσμίως ως προς τον κίνδυνο λειψυδρίας με τη στάθμη των φραγμάτων να είναι σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, την ίδια ώρα που τα αποθέματα στην Αττική έχουν μειωθεί πάνω από 50% σε σχέση με το 2022.

• Η αύξηση της θερμοκρασίας και τα ακραία καιρικά φαινόμενα μειώνουν τα αποθέματα, προκαλώντας απώλειες στην παραγωγή ενέργειας από υδροηλεκτρικά και αυξάνοντας το ενεργειακό κόστος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΕΗ, οι ταμιευτήρες των υδροηλεκτρικών βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, παρά τις βροχοπτώσεις των προηγούμενων μηνών, δημιουργώντας ανησυχία τόσο για τα αποθέματα νερού όσο και ηλεκτροπαραγωγή από υδροηλεκτρικούς σταθμούς. Μικρότερη όμως συμμετοχή των νερών στο ηλεκτρικό σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του κόστους ενέργειας.

Η υφιστάμενη δομή διαχείρισης υδάτων χαρακτηρίζεται από κατακερματισμό: περισσότεροι από 730 φορείς εμπλέκονται στη διαχείριση του νερού, από ΔΕΥΑ και δήμους, μέχρι Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ/ΓΟΕΒ). Η καταγραφή περιλαμβάνει 125 Δημοτικές Επιχειρήσεις ΄Υδρευσης-Αποχέτευσης, 403 ΤΟΕΒ/ΓΟΕΒ και δύο ισχυρούς φορείς την ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Οι αλληλοεπικαλύψεις αρμοδιοτήτων, η έλλειψη εθνικής στρατηγικής, οι καθυστερήσεις στα έργα και η αδυναμία αξιοποίησης χρηματοδοτήσεων έχουν οδηγήσει σε σοβαρά λειτουργικά και οικονομικά προβλήματα τους οργανισμούς αυτούς για αυτό και η μεταρρύθμιση προβλέπει ότι θα πρέπει να περιλαμβάνει το σύνολο των φορέων.